Notarialny nakaz zapłaty – Hit czy Kit?

Zgodnie z doniesieniami serwisu prawo.pl z grudnia 2022 roku[1] do Sejmu powróci kwestia projektu nowelizacji ustawy o notariacie. Ustawa przyznawała notariuszom uprawnienie do możliwości wpisywania hipotek do ksiąg wieczystych i wydawania dokumentu takiego jak notarialny nakaz zapłaty.

Autorzy projektu proponują wprowadzenie notarialnego nakazu zapłaty.

I tak, zgodnie z opracowywanymi przepisami, notariusz na wniosek może wydawać notarialny nakaz zapłaty obejmujący roszczenia w kwocie do 75 000 złotych, jeżeli zasadność dochodzonego roszczenia nie budzi wątpliwości i dochodzone roszczenie udowadnia dołączony do wniosku dokument. W szczególności np. dokumentem urzędowym, zaakceptowanym przez dłużnika rachunkiem, wezwaniem dłużnika do zapłaty i pisemnym oświadczeniem dłużnika o uznaniu długu.

Propozycja zmian wydaje się na pierwszy rzut oka atrakcyjna, ale czy na pewno?

Zastanówmy się zaletami i wadami notarialnych nakazów zapłaty.

Niewątpliwie takie rozwiązanie mogłoby przyczynić się do odciążenia sądów. Sędziowie mogliby skupić się na orzekaniu w skomplikowanych sprawach. Korzyścią dla wierzycieli byłoby skrócenie czasu na oczekiwanie na orzeczenie. Obecnie w sądach wydanie nakazu zapłaty trwa nawet kilka miesięcy. Może to zniechęcać do składania pozwów i prowadzenia czasochłonnych procesów o zapłatę.

Niestety, jeżeli dłużnik nie odebrałby przesyłki zawierającej notarialny nakaz zapłaty, nakaz straciłby moc.

Nie odbierając przesyłki dłużnik może skutecznie zablokować działania wierzyciela. Może się okazać, że dłużnicy będą nadużywać swoich uprawnień, a wierzyciel będzie zmuszony do złożenia pozwu do sądu powszechnego. Podobne zjawisko już można zaobserwować w procesie, gdzie postępowania przedłuża się o miesiące czy nawet lata. Sądy zobowiązują do doręczenia korespondencji za pośrednictwem Komornika wskutek braku doręczenia pism. Ponadto we wcześniej odrzuconym przez Sąd projekcie wskazano, że notariusz będzie mógł miesięcznie wydać nie więcej niż 200 nakazów zapłaty. Może być to potencjalnie problematyczne w większych miastach, szczególnie biorąc pod uwagę, że zgodnie z projektem notariusz musi spełnić określone wymagania aby uzyskać uprawnienie do wydawania nakazów.

Podsumowując, sam pomysł należy ocenić pozytywnie, jednak musimy poczekać na to, czy i w jakim kształcie projekt zostanie przyjęty oraz jak rozwinie się praktyka w tym zakresie.

[1] https://www.prawo.pl/prawnicy-sady/notarialny-nakaz-zaplaty-wpis-do-ksiag-wieczystych-nowy-projekt,518831.html