14 zmian w zachowku w 2023 r. (cz. 1)

Z dniem 22 maja 2023 r., tj. od daty wejścia w życie Ustawy o fundacji rodzinnej (F.R.), weszły także w życie istotne zmiany w prawie spadkowym w zakresie zachowku. A oto podsumowanie siedmiu z nich w pigułce:

1. Wysokość zachowku a F.R.

PRZEDTEM doliczaliśmy do wartości spadku tylko:

a) darowizny (do 10 lat wstecz od otwarcia spadku)

b) zapisy windykacyjne spadkodawcy

TERAZ doliczamy dodatkowo:

a) fundusz założycielski F.R. ustanowionej poza testamentem

b) mienie w związku z rozwiązaniem F.R. (do wysokości funduszu założycielskiego)

2. Wyjątki od doliczania funduszu F.R. przy obliczaniu zachowku:

a) fundusz założycielski F.R. wniesiony przed więcej niż dziesięciu laty, licząc wstecz od otwarcia spadku, chyba że F.R. jest spadkobiercą,

b) mienie w związku z rozwiązaniem F.R. otrzymane przez osoby niebędące spadkobiercami albo uprawnionymi do zachowku przed więcej niż dziesięciu laty, licząc wstecz od otwarcia spadku,

c) fundusz założycielski F.R. i mienie w związku z rozwiązaniem F.R., jeśli ich przekazanie nastąpiło w czasie, kiedy spadkodawca nie miał zstępnych,

d) nie dotyczy to jednak wypadku, gdy przekazanie nastąpiło na mniej niż trzysta dni przed urodzeniem się zstępnego.

---

3. Zasada obliczania wartości funduszu założycielskiego fundacji rodzinnej przy obliczaniu zachowku:

według stanu z chwili ich przekazania, a według cen z chwili ustalania zachowku.

---

4. Zasada obliczania wartości mienia w związku z rozwiązaniem F.R. przy obliczaniu zachowku:

a) w pierwszej kolejności oblicza się wartość funduszu założycielskiego i wartość mienia w związku z rozwiązaniem F.R.,

b) a następnie porównuje się obie wartości, bo ostatecznie doliczeniu do spadku podlega ww. wartość mienia nie większa niż wysokość funduszu założycielskiego F.R. wniesionego przez spadkodawcę.

---

5. Świadczenie od F.R. i mienie w zw. z rozwiązaniem F.R. przekazane na rzecz uprawnionego do zachowku

zalicza się na należny mu zachowek, a jeżeli uprawnionym do zachowku jest dalszy zstępny spadkodawcy, zalicza się na należny mu zachowek także świadczenie od F.R. i mienie w związku z rozwiązaniem F.R. na rzecz jego wstępnego.

---

6. Koszty zrealizowanego przez F.R. obowiązku alimentacyjnego ciążącego na spadkodawcy

zalicza się na należny zachowek dla zstępnego spadkodawcy, o ile koszty te przekraczają przeciętną miarę przyjętą w danym środowisku.

---

7. Obowiązany do zaspokojenia roszczenia z tytułu zachowku* może żądać:

a) odroczenia terminu jego płatności,

b) rozłożenia go na raty -maksymalnie na 5 lat, a w wypadkach zasługujących na szczególne uwzględnienie na 10 lat,

c) obniżenia jego wysokości – tylko w wyjątkowych przypadkach.

_{* przy uwzględnieniu sytuacji osobistej i majątkowej uprawnionego do zachowku oraz obowiązanego do zaspokojenia roszczenia z tytułu zachowku}