Prawo medyczne w pigułce

16 lutego 2022 r.

Wyróżniamy następujące formy prowadzenia działalności leczniczej:

• podmiot leczniczy:

• przedsiębiorcy w rozumieniu przepisów ustawy – Prawo przedsiębiorców we wszelkich formach przewidzianych dla wykonywania działalności gospodarczej;

• samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej;

• jednostki budżetowe;

• instytuty badawcze;

• fundacje i stowarzyszenia, których celem statutowym jest wykonywanie zadań w zakresie ochrony zdrowia i których statut dopuszcza prowadzenie działalności leczniczej;

• posiadające osobowość prawną jednostki organizacyjne stowarzyszeń;

• osoby prawne i jednostki organizacyjne działające na podstawie przepisów o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej;

• jednostki wojskowe;

– w zakresie, w jakim wykonują działalność leczniczą.

• praktyki zawodowe:

• indywidualna praktyka lekarska;

• indywidualna specjalistyczna praktyka lekarska;

• grupowa praktyka lekarska.

Patrycja Zawadzka 

radca prawny

19 stycznia 2022 r.

Okoliczności, w których nie stosujemy obowiązku zachowania w tajemnicy informacji związanych
z pacjentem, w szczególności ze stanem zdrowia pacjenta:

• stanowią tak przepisy odrębnych ustaw (np. zwolnienie z tajemnicy na potrzeby postępowania sądowego);

• zachowanie tajemnicy może stanowić niebezpieczeństwo dla życia lub zdrowia pacjenta lub innych osób;

• pacjent lub jego przedstawiciel ustawowy wyraża zgodę na ujawnienie tajemnicy;

• zachodzi potrzeba przekazania niezbędnych informacji o pacjencie związanych

  z udzielaniem świadczeń zdrowotnych innym osobom wykonującym zawód medyczny, uczestniczącym w udzielaniu tych świadczeń.

Każdorazowo ujawnienie tajemnicy może nastąpić wyłącznie w niezbędnym zakresie!

Patrycja Zawadzka 

radca prawny

8 listopada 2021 r.

Ustawa o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta określa listę podmiotów zewnętrznych, którym można udostępniać dokumentację medyczną pacjenta i są to w szczególności:

• podmioty udzielające świadczeń zdrowotnych, jeżeli dokumentacja ta jest niezbędna do zapewnienia ciągłości świadczeń zdrowotnych;

• organy władzy publicznej, w tym Rzecznik Praw Pacjenta, Narodowy Fundusz Zdrowia, organy samorządów zawodów medycznych oraz konsultanci w ochronie zdrowia, a także Rzecznik Praw Pacjenta Szpitala Psychiatrycznego, w zakresie niezbędnym do wykonywania przez te podmioty ich zadań, w szczególności nadzoru i kontroli;

• Agencja Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji, w zakresie niezbędnym do wykonywania przez nią zadań określonych ustawowo,

• Agencji Badań Medycznych w zakresie określonym ustawą,

• minister właściwy do spraw zdrowia, sądy, w tym sądy dyscyplinarne, prokuratorzy, lekarze sądowi i rzecznicy odpowiedzialności zawodowej, w związku z prowadzonym postępowaniem;

• uprawnione na mocy odrębnych ustaw organy i instytucje, jeżeli badanie zostało przeprowadzone na ich wniosek;

• organy rentowe oraz zespoły do spraw orzekania o niepełnosprawności, w związku z prowadzonym przez nie postępowaniem;

• podmioty prowadzące rejestry usług medycznych, w zakresie niezbędnym do prowadzenia rejestrów;

• zakłady ubezpieczeń, za zgodą pacjenta;

• wojewódzka komisja do spraw orzekania o zdarzeniach medycznych, w zakresie prowadzonego postępowania.

Patrycja Zawadzka 

radca prawny

18 października 2021 r.

Jakie są obowiązujące formy udostępniania dokumentacji medycznej?

• do wglądu, w tym także do baz danych w zakresie ochrony zdrowia, w miejscu udzielania świadczeń zdrowotnych, z wyłączeniem medycznych czynności ratunkowych albo w siedzibie podmiotu udzielającego świadczeń zdrowotnych, z zapewnieniem pacjentowi lub innym uprawnionym organom lub podmiotom możliwości sporządzenia notatek lub zdjęć;

• przez sporządzenie jej wyciągu, odpisu, kopii lub wydruku;

• przez wydanie oryginału za potwierdzeniem odbioru i z zastrzeżeniem zwrotu po wykorzystaniu, na żądanie organów władzy publicznej albo sądów powszechnych, a także w przypadku, gdy zwłoka w wydaniu dokumentacji mogłaby spowodować zagrożenie życia lub zdrowia pacjenta;

• za pośrednictwem środków komunikacji elektronicznej;

• na informatycznym nośniku danych.

Patrycja Zawadzka

radca prawny

13 września 2021 r.

Praktyczna checklista obowiązkowych elementów regulaminu organizacyjnego każdego podmiotu medycznego:

• firma albo nazwa podmiotu,

• cele i zadania podmiotu,

• struktura organizacyjna zakładu leczniczego,

• rodzaj działalności leczniczej oraz zakres, przebieg i miejsce udzielania świadczeń zdrowotnych,

• organizacja i zadania poszczególnych jednostek lub komórek zakładu leczniczego oraz warunki współdziałania tych jednostek,

• warunki współdziałania z innymi podmiotami wykonującymi działalność leczniczą,

• wysokość opłat za udostępnianie dokumentacji medycznej, za świadczenia zdrowotne

  (w niektórych przypadkach również wysokość opłaty za przechowywanie zwłok pacjenta) oraz organizacja procesu udzielania świadczeń zdrowotnych w przypadku pobierania opłat,

• sposób kierowania jednostkami lub komórkami organizacyjnymi zakładu leczniczego.

Patrycja Zawadzka

radca prawny

9 sierpnia 2021 r.

Aktualne formy udostępniania dokumentacji medycznej:

• do wglądu (w tym jako możliwość sporządzenia fotokopii lub notatek),

• wyciąg, odpis, kopia lub wydruk (należy upewnić się, którą z tych form ma na myśli pacjent – potocznie mogą wydawać się tożsame, a w praktyce wiążą się z zupełnie innym zakresem pracy dla placówki medycznej),

• oryginał za potwierdzeniem odbioru i z zastrzeżeniem zwrotu po wykorzystaniu (ALE jedynie w dwóch przypadkach: na żądanie organów władzy publicznej albo sądów powszechnych a także w przypadku gdy zwłoka w wydaniu dokumentacji mogłaby spowodować zagrożenie życia lub zdrowia pacjenta),

• za pośrednictwem środków komunikacji elektronicznej (więcej o zasadach udostępniania dokumentacji medycznej w formie elektronicznej już w następnym newsletterze!),

• na informatycznym nośniku danych (najczęściej pendrive lub płyta – należy pamiętać, że nośniki muszą pochodzić od podmiotu leczniczego, a nie od pacjenta!)

Patrycja Zawadzka

radca prawny

12 lipca 2021 r.

RODO w rejestracji medycznej – o czym należy pamiętać

1. Nie należy dyktować na głos danych osobowych pacjenta – rekomendowane jest rejestrowanie za pomocą okazania dowodu tożsamości lub formularza, który pacjent wypełnia własnoręcznie (nie dotyczy to rejestracji telefonicznej!).

2. Każda osoba zatrudniona w rejestracji medycznej powinna posiadać upoważnienie do przetwarzania danych osobowych (bez upoważnienia nie ma pełnej podstawy prawnej do posługiwania się danymi osobowymi pacjenta!).

3. Nie przekazujemy informacji dotyczących stanu zdrowia pacjenta bez wcześniejszej weryfikacji tożsamości,

4. Gdy opuszczamy stanowisko pracy, każdorazowo wygaszamy ekran komputera –

   w przeciwnym razie osoba trzecia może uzyskać nieuprawniony dostęp do danych podlegających szczególnej ochronie!

5. Przy udostępnianiu dokumentacji medycznej drogą elektroniczną należy stosować zasadę podwójnej weryfikacji – zaszyfrowaną dokumentację wysyłamy na wskazany przez pacjenta adres poczty elektronicznej, a kod dostępu w formie SMS!

Patrycja Zawadzka

radca prawny

30 czerwca 2021 r.

UMOWA KONTRAKTOWA LEKARZA

Podstawową formą zatrudnienia personelu medycznego jest tzw. kontrakt lekarski. Warto wiedzieć, na jakie elementy należy szczególnie uważać konstruując tego typu umowę. Są to z pewnością:

• Brak zasady podporządkowania i kierownictwa – podporządkowanie i kierownictwo to elementy charakterystyczne dla umowy o pracę, a ich obecność w umowie kontraktowej może być podstawą do podważenia zamiaru stron umowy i stwierdzenia obejścia prawa.

• Odpowiedzialność za wyrządzone szkody – podstawową zasadą jest tzw. odpowiedzialność solidarna placówki medycznej oraz lekarza, który dokonał naruszenia. To pacjent ma prawo wyboru przeciwko komu kieruje swoje roszczenia. Jednak umowa może przewidywać zasady realizacji tzw. prawa regresu, czyli roszczenia zwrotnego. Strony umowy mogą to uregulować

  w zasadzie dobrowolnie – poprzez ustalenie, że drugiej stronie zawsze będzie przysługiwało prawo roszczenia zwrotnego lub ograniczenie okoliczności, które będą na to pozwalały.

• Oświadczenie o zawarciu umowy ubezpieczenia – zarówno po stronie podmiotu medycznego, jak i lekarza. Bez tego znacznie utrudnione będzie dochodzenie roszczeń.

• Kara umowna – umowa może przewidywać karę umowną dla lekarza za konkretne naruszenia. Co ważne, wysokość kary nie może być szacunkowa ani wskazana

  w sposób ogólny – z umowy powinno jasno wynikać za jakie naruszenie przysługuje kara o konkretnej wysokości. W przeciwnym razie w przypadku wystąpienia sporu sądowego, sąd może uznać taki sposób określenia kary jako niezgodny z zasadami współżycia społecznego, co może doprowadzić do całkowitego uniknięcia kary za naruszenie.

• Zasady rozwiązania umowy – im bardziej szczegółowo, tym lepiej. Kiedy strony mogą rozwiązać umowę, z jakim okresem wypowiedzenia? Czy przewiduje się okoliczności, dla których okres wypowiedzenia nie będzie miał znaczenia, bo umowę będzie można rozwiązać ze skutkiem natychmiastowym?

Patrycja Zawadzka

radca prawny